Pierwsze miejsce na liście najlepszych reproduktorów wśród koni pełnej krwi angielskiej, według wygranych sum ogółem na polskich torach w 2023 roku, zajął francuski derbista z 2009 roku – ogier Le Havre (Noverre – Marie Rheinberg po Surako). Reprezentowało go pięcioro potomków, wygrywając łącznie 369 700 zł. Zdecydowaną większość tej kwoty (364 tysiące złotych) zdobył wybrany Koniem Roku 2023 w Polsce Le Destrier. Analiza Andrzeja Fortuniaka, to jednocześnie mini przewodnik wyścigowo-hodowlany – po których ogierach warto kupować konie do Polski.
O zakupionym przez BMS Group S. Pegza na Arqana Deauville September Yearling Sale 2020 za 40 tys. euro ogierze Le Destrier głośno, ze względu na zapis do Prix de l’Arc de Triomphe G1, było już w 2022 roku. Ostatecznie do startu jednak nie doszło, a fani – trenowanego od tego roku przez Marlenę Stanisławską ogiera – na jego wielkie zwycięstwa musieli poczekać do sezonu 2023.
Z bardzo dobrej strony syn og. Le Havre pokazał się już w pierwszym tegorocznym starcie – w rozgrywanej na Partynicach gonitwie III grupy o 18 długości pobił kl. Maitresse En Titre i o kolejne 14 długości kl. Igraszka. W kolejnym starcie, w Nagrodzie Prezesa Totalizatora Sportowego, czekało go jednak znacznie poważniejsze zadanie. W starciu z czołowymi końmi starszymi trenowany we Wrocławiu ogier po raz kolejny jednak triumfował – udanie finiszując przy kanacie pobił o 1,5 długości Gryphona, ustanawiając przy okazji nowy rekord toru na dystansie 2600 metrów (2’39,8″).
Wysłany do Berlina na Westminster 133. Grosser Preis von Berlin G1 zajął V miejsce w stawce siedmiu koni, łeb w łeb z wał. New London (w sezonie 2022 II-gi w Cazoo St Leger Stakes G1, biegł w tej gonitwie jako faworyt) i kl. Lady Ewelina (Schwarzgold-Rennen G3). Do zwycięzcy, pierwszego faworyta gonitwy, og. Simca Mille, stracił 7 długości. Racing Post przyznał mu za ten występ rating 108 funtów. Sezon wyścigowy Le Destrier zakończył startem w Wielkiej Warszawskiej (od tego roku Listed Race). Łatwo zwyciężył, bijąc o 3 długości ubiegłorocznego polskiego derbistę og. Jolly Jumper i o kolejne 3,5 tegorocznego triumfatora tej gonitwy og. Westminster Moon. Pierwotnie, po Wielkiej Warszawskiej, La Destrier miał wystąpić jeszcze raz, w Grosser Allianz Preis Von Bayern G1. Zrezygnowano jednak z tych planów.
Jeden raz do startu na Służewcu wyszła ubiegłoroczna wiceoaksistka czteroletnia córka Le Havre’a Calliepie (Looking Lovely po Storm Cat). Trenowana we Francji przez Alicję Karkosę klacz zajęła 10. miejsce w Wielkiej Warszawskiej, nie była już w formie i po tym występie zakończyła karierę torową, została wcielona do hodowli. Stanowiąca własność Ryszarda i Andrzeja Zielińskich Calliepie była w tym roku m.in. IV-ta i V-ta w gonitwach Listed na torach Longchamp i Chantilly. Ma we Francji dobry rating 43 (najlepszy RPR – 99 funtów).
Trenowana również przez Alicję Karkosę kl. Lavender Beauty (Onceuponastar po Sea The Stars) zajęła VII-me miejsce w Derby i IX-te w Oaks. W polskim Handikapie Generalnym została sklasyfikowana na 25. miejscu w swojej kategorii wiekowej (70 kg). Jej aktualny francuski rating to 33,5. Podobnie jak Calliepie stanowi własność braci Zielińskich.
Jeden, bezbarwny, wyścig miał w tym roku trenowany przez Adama Wyrzyka czteroletni og. Cinamoon (Vejer po Dalakhani) po Le Havre. II-gie i III-cie miejsca w gonitwach II grupy dla koni 2-letnich zajęła trenowana przez Emila Zaharieva kl. Cherie Noire (Arthuria po Camelot). Właścicielem klaczy jest Millennium Stud Sp. z o.o.
Le Havre został wyhodowany przez Team Hogdala. Jako roczniak został nabyty za 100 tys. euro do stajni francuskiego potentata Gerarda Augustina-Normanda. W wieku dwóch lat, po wygraniu dwóch mniejszych wyścigów, stanął jako faworyt do Criterium International G1. Zajął jednak dopiero 7. miejsce. W wieku trzech lat wygrał Prix du Jockey Club (francuskie Derby) G1 i Prix Djebel LR. Ponadto był II we francuskim klasyku na milę, Poule d’Essai des Poulains G1. W Derby ogier, którego do startów przygotowywał Jean-Claude Rouget, doznał kontuzji i poszedł do hodowli. Na torze wyścigowym wygrał 1,004 mln euro (1 639 945 euro z premiami hodowlanymi). Racing Post przyznał mu rating 121 funtów. O punkt niżej oceniła go IFHA – po sezonie 2009 ogier został przez nią umieszczony na 43. miejscu w rankingu najlepszych koni wyścigowych na świecie.
W 2010 roku rozpoczął karierę stadną w Haras De La Cauviniere w Notre Dame de Courson w Dolnej Normandii. Cena stanówki nim wzrosła, od 5 tys. euro w pierwszym sezonie rozpłodowym, do 60 tys. euro w 2017 roku. W latach 2014, 2016 i 2020 był wiceczempionem reproduktorów we Francji, w 2019 roku stał na najniższym stopniu podium klasyfikacji najlepszych reproduktorów w tym kraju, a w pierwszej dziesiątce znalazł się jeszcze pięciokrotnie (2015, 2018, 2021-2023). 60 z jego 825 biegających potomków wygrywało w gonitwach Black Type (gonitwy o najwyższym znaczeniu selekcyjnym – G1, G2, G3 i Listed). Łączna suma wygranych przez potomstwo 39,765 mln dolarów (podaję za JCIS). 61. zwycięzcą BT po Le Havre jest Le Destrier (JCIS nie zbiera danych z Polski).
Najwięcej sławy przynieśli swojemu ojcu: kl.La Cressonniere 2013 (czempionka 3-letnich klaczy we Francji 2016; Prix de Diane, G1, Poule d’Essai des Pouliches G1, Prix de la Nonette G2), kl. Wonderful Tonight 2017 (czempionka 3-letnich stayerów we Francji; British Champions Fillies & Mares St., Gr.1, Prix de Royallieu G1, Lillie Langtry St. G2, Hardwicke St. G2, Prix Minerve G3), kl. Avenir Certain 2011 (Prix de Diane, Gr.1, Poule d’Essai des Pouliches G1, Prix de la Nonette G2), wał. Suedois 2011 (Turf Mile St. G1, Boomerang St. G2, Prix de Meautry G3, Supreme St. G3) i kl. Villa Marina 2016 (Prix de l’Opéra G1, Prix de Psyché G3). W Polsce największe sukcesy, oprócz Le Destriera, osiągała Incepcja. Córka polskiej derbistki i oaksistki, klaczy Infamia, zwyciężała w Nagrodzie Przedświta, Memoriale Fryderyka Jurjewicza i Westminster Freundschaftspreis.
Le Havre padł na początku marca 2022 roku kilka tygodni po decyzji o wycofaniu go ze stanówki. Była ona motywowana pogarszającym się od końca 2021 roku stanem zdrowia ogiera.
Drugie miejsce, za ogierem Le Havre, w zestawieniu reproduktorów w Polsce w sezonie 2023, zajął niemiecki derbista z 2014 roku – og. Sea The Moon (Sea The Stars – Sanwa po Monsun). W Polsce biegało trzech jego potomków, którzy wygrali 261 185 zł.
Gwiazdą pierwszej wielkości był czempion polskich trzylatków w sezonie 2023 (HG 84,5 kg) og. Westminster Moon (My Daydream po Oasis Dream). Gniady ogier wygrał trzy z sześciu gonitw w których brał udział – Nagrodę Irandy (bardzo łatwo o 13 dł. przed Kalindanem), Memoriał Jerzego Jednaszewskiego (dowolnie o 7 dł. przed Machu Picchu) i Derby (łatwo o 4 dł. przed Senlisem). Wysłany do Niemiec, zajął 6. miejsce w stawce dziewięciu koni w Fürstenberg Rennen G3 (RPR 95). W Westminster Freundschaftspreis zajął II miejsce 0,5 dł. za Lightning Jockiem (po walce) a w Wielkiej Warszawskiej był III-ci. Wygrał 237 800 zł. Dla Westminster Race Horses Sp. z o.o. trenował go Maciej Janikowski.
Niezwyciężona w dwóch startach była dwuletnia córka Sea The Monona – Lady Monia (Assembly po Candy Ride). Najpierw łatwo o 2 dł. przed Cherie Noire zwyciężyła w gonitwie II grupy, a następnie pewnie pobiła Heaven Give Enough w pierwszogrupowej Nagrodzie Hipokratesa. Wygrała 21,5 tys. złotych.
Raz do startu w sezonie 2023 wyszła 2l. Hello Sweety (Hello Honey po Sholokhov) po Sea The Moonie. Zajęła III miejsce w gonitwie dla 2-letnich koni II grupy. Dla BMS Group S.Pegza trenuje ją Marlena Stanisławska. Wygrała 2 550 złotych.
Kwota wygrana przez konie po og. Sea The Moon byłaby zapewne wyższa, gdyby na Służewcu biegała Moonu (Pax Aeterna po War Front). Czempionka koni 2-letnich w Polsce w 2021 roku i jeden z najlepszych koni 3-letnich biegających w naszym kraju w sezonie 2022 (VI-ta w HG, wygrała Nagrodę SK Krasne) tym razem wybrała się jednak na podbój zagranicznych torów. Trenowana przez Macieja Janikowskiego dla Westminster Race Horses Sp. z o.o. kasztanowata klacz biegała czterokrotnie w Niemczech i we Włoszech.
Zwyciężała dwukrotnie – w Premio Verziere Memorial Aldo Cirla – Trofeo Arquana G3 i Premio EBF Terme di Merano LR. Była jednym z siedmiu koni po swoim ojcu, og. Sea The Moon, które wygrywały w 2023 roku w nagrodach G1-G3. Wygrała 59,5 tys. euro. W HG koni czteroletnich i starszych zajęła II miejsce za og. Le Destrier (oba znakomite konie dostały handikap 89,5 kg). Racing Post ocenił jej zwycięstwo w G3 na 106 funtów.
W dużej mierze to właśnie znakomita postawa Moonu w gonitwach poza granicami naszego kraju i świetne wyniki og. Westminster Moon w Polsce przyczyniły się do zdobycia przez Westminster Race Horses Sp. z o.o. i nestora polskich trenerów Macieja Janikowskiego tytułów, odpowiednio Właściciela Roku i Trenera Roku.
Sea the Moon to syn znakomitego, zarówno na torze wyścigowym jak i w hodowli, og. Sea The Stars (stanowi aktualnie za 200 tys. euro) i kl. Sanwa – pełnej siostry niemieckich derbistów og. og. Samum i Schiaparelli oraz niemieckiej oaksistki kl. Salve Regina. Urodzony 29 kwietnia 2011 roku Sea The Moon w wieku dwóch lat do startu wyszedł tylko raz pod koniec października – jako główny faworyt łatwo wygrał gonitwę maiden. W wieku trzech lat wygrał kolejno Frühjahrs-Preis des Bankhauses Metzler G3, Oppenheim-Union-Rennen G2 i wreszcie, w zjawiskowym stylu, Deutsches Derby G1 (o 11 długości pobił zwycięzcę Grosser Dallmayr-Preis G1 i Mehl-Mülhens-Rennen G2 og. Lucky Lion).
Jedynej porażki w sezonie Sea The Moon doznał w Grosser Preis von Baden G1, gdzie musiał uznać wyższość 4l. og. Ivanhowe (zwyciężył również w Grosser Preis von Bayern G1; podobnie jak nasz Tunis stanowi obecnie w Haras de Cercy). W wyścigu tym doznał kontuzji i więcej już do startu nie wyszedł. Po sezonie przyznano mu tytuł Konia Roku 2014 w Niemczech (minimalnie pobił w tym plebiscycie zwycięzcę Melbourne Cup G1 og. Protectionist). W czasie kariery wyścigowej wygrał 525 tys. euro. Racing Post przyznał mu rating 122. Wyżej, na 125 funtów, oceniła go IFHA, przyznając wychowankowi Gestüt Görlsdorf IX miejsce w rankingu najlepszych koni wyścigowych na świecie w 2014 roku.
Od 2015 roku Sea The Moon stanowi w Lanwades Stud w Newmarket. Do tej pory wyszło po nim do startu 409 koni. 233 z nich zwyciężyły w 566 wyścigach. 32 konie zwyciężały w gonitwach Black Type, a kolejnych 56 zajmowało w najważniejszych na świecie gonitwach miejsca 2-3. W gonitwach G1 zwyciężały do tej pory og. Fantastic Moon 2020 (Deutsches Derby G1, Prix Niel G2, Derby Trial G3 i Preis des Winterfavoriten G3), wał. Durston 2016 (Caufield Cup G1, Gold Cup G3), kl. Muskoka 2020 (Preis der Diana G1, Brümmerhofer Stuten-Meile G3) i kl. Alpine Star 2017 (Coronation St. G1, Debutante St. G2, 2 m. Prix Jacques Le Marois G1, Prix de Diane G1, Prix de l’Opéra G1).
Dzięki sukcesom og. Fantastic Moon i kl. Muskola w 2023 roku Sea the Moon po raz pierwszy w karierze został czempionem reproduktorów w Niemczech. Wcześniej, w 2018 roku, był w tym kraju czempionem reproduktorów ojców koni 2-letnich. W sezonie rozpłodowym 2024 cena stanówki tym bardzo obiecującym reproduktorem będzie wynosić rekordowe 32,5 tysiąca funtów (wzrost o 7,5 tysiąca funtów).
Trzecie miejsce na liście reproduktorów w Polsce zajął Kendargent (FR) (Kendor – Pax Bella po Linamix). Biegało trzech jego potomków, którzy wygrali 227 675 złotych. Siwy ogier w sezonie 2023 został czempionem reproduktorów wg sum wygranych w gonitwach płotowych i przeszkodowych, zastępując na pierwszym miejscu rankingu ojców koni biegających w gonitwach skakanych og. Jape, który przodował w tym zestawieniu w dwóch poprzednich latach.
Największą gwiazdą wśród potomstwa og. Kendargent był przybysz z Czech – Her Him (L’Exploratrice po Trempolino). 8-letni wałach, którego trenerem i właścicielką jest Ivana Porkátová (przygotowuje go wraz ze swoim życiowym partnerem Grzegorzem Wróblewskim), zwyciężył w dwóch najwyżej dotowanych gonitwach przeszkodowych na Partynicach – nagrodach Wielkiej Wrocławskiej i Crystal Cup. Ponadto był III-ci w Nagrodzie Otwarcia Sezonu Przeszkodowego. Wygrał 183 600 zł. Swoją bardzo dobrą jesienną formę potwierdził w najwyżej dotowanym wyścigu przeszkodowym we Włoszech – Gran Premio di Merano G1 (250 tys. euro w puli), gdzie zajął IV miejsce (polskiej hodowli Ocean Life był w tej gonitwie II -gi).
W gonitwach płaskich z potomstwa ogiera Kendargent biegały 3l. Moonara (FR) (Soupcon po Footstepsinthesand) i 5 l. Miss Equus (FR) (Nimpheas po Smart Strike). Stanowiąca własność Plavac Sp. z o.o. , trenowana przez swojego właściciela, Moonara stanowiła bezpośrednie zaplecze ścisłej czołówki swojego rocznika (XIII m. HG – 73,5 kg). Wygrała 2 z siedmiu wyścigów w których brała udział, w tym w pierwszogrupowej Nagrodzie Pawimenta, a czterokrotnie była z miejscem, m.in. zajęła V miejsce w stawce 10 koni w Criterium. Jedyny raz bez miejsca była w Nagrodzie Deer Leapa. Wygrała 27 275 zł.
Również dwa wyścigi, III i IV grupy, na torach we Wrocławiu i w Sopocie, wygrała Miss Equus (HG – 64 kg). Klacz do sezonu przygotowywała jej współwłaścicielka (wraz z Volteo Horse Service N. Olesińska) Małgorzata Kryszyłowicz. Miss Equus wygrała 16 800 zł.
Kendargent przyszedł na świat w 2003 roku. Kosztujący 45 tys. euro jako roczniak siwy ogier miał znacznie skromniejszą karierę wyścigową niż Le Havre i Sea the Moon. W wieku 2-3 lat wygrał w jednym ze swoich trzynastu startów we Francji – Prix Bacchus (klasa D). Jego najwyżej ocenianymi przez Racing Post startami były II miejsce łeb za og. Kentucky Dynamite w Prix Paul de Moussac G3 (rating 111) i IV miejsce w Prix Jean Prat G1, gdzie do zwycięskiego og. Stormy River stracił 2,5 długości (rating 113). Wygrał 62 990 euro (103 273 euro z premiami). W wieku czterech lat biegał dwa razy w USA. Wygrał wyścig Allowance na torze Hollywood Park i zajął II miejsce w Allowance Optional Claiming na torze Del Mar, wzbogacając konto swoich właścicieli o 49 880 $.
W 2008 roku syn jednego ze zdolniejszych francuskich reproduktorów og. Kendor (ojciec 34 zwycięzców gonitw BT; czempion francuskich 2-latków, zwycięzca francuskiego klasyku na milę – Poule d’Essai des Poulains G1) rozpoczął karierę stadną w Haras de Colleville. Początkowo krył za skromną, jak na zachodnie warunki, sumę tysiąca euro. Już w swoim pierwszym roczniku (19 koni) dał bardzo dobrą kl. Restiadargent (Critérium de Maisons-Laffitte G2, Prix d’Arenberg G3, 3m. Diamond Jubilee St. G1).
W latach 2016-2022 znajdował się nieprzerwanie w pierwszej dziesiątce listy reproduktorów we Francji (III m. – 2020, IV m. 2019, 2021, VI m. 2018, VII m. 2016, 2017, 2022). W 2023 roku był XIV w tym zestawieniu. Wnuk dwukrotnego czempiona reproduktorów we Francji og. Linamix ma opinię świetnego ojca sprinterów i 2-latków (siedmiokrotnie znajdował się w pierwszej dziesiątce rankingu ojców koni 2-letnich we Francji, w tym dwukrotnie na podium tej klasyfikacji – II m. w 2015 roku i III m. w 2017). 41 z jego 692 biegających potomków wygrywało w gonitwach Black Type, a kolejnych 79 zajmowało w gonitwach tej rangi miejsca 2-3. Cena stanówki og. Kendargent wzrosła w 2012 roku do 4 tysięcy euro, a w sezonach 2017-2018 osiągnęła rekordowe 22 tysiące euro. Obecnie ogier stanowi za 15 tysięcy euro.
Najsławniejsze, oprócz Restiadargent, były wał. Skalleti 2015 (Prix d’Ispahan G1, Grosser Dallmayr Preis G1, Premio Roma G2 – dwukrotnie, Premio Presidente della Repubblica G2, Prix Dollar G2 – dwukrotnie, Prix d’Harcourt G2- dwukrotnie, Prix Quincey G3, Prix Gontaut-Biron G3), wał. Skazino 2016 (Prix Vicomtesse Vigier G2-dwukrotnie, Prix Kergorlay G3, Prix de Barbeville G3, 2m. Prix Royal Oak G1 – dwukrotnie), og. Jimmy Two Times 2013 (Prix du Muguet G2, Prix de la Porte Maillot G3, Prix Edmond Blanc G3), kl. Sky Full of Stars 2014 (T. Von Zastrow Stutenpreis G2) i og. Tokyo Gold 2018 (Derby Italiano G2, 2m. Belmont Derby Invitational St. G1).
Czwarte miejsce na liście reproduktorów w Polsce zajął Vadamos (FR) (Monsun – Celebre Vadala po Peintre Celebre), ur. 2011. W sezonie 2023 biegały po nim w Polsce trzy konie, które wygrały 220 tysięcy złotych – trzyletnia kl. Miss Dynamite (Astral Weeks po Sea The Stars), pięcioletni og. Gryphon (Guiletta po Dalakhani) i czteroletni wałach Serpention (IRE) (Desiderada po Acclamation).
Trenowana przez Macieja Jodłowskiego Miss Dynamite wygrała w trzech z ośmiu wyścigów, w których brała udział – kolejno, w nagrodach III grupy (bardzo łatwo o 5,5 dł. przed Skarbie), Oaks (w walce o szyję pokonała trenowaną w Niemczech kl. Thuja oraz reprezentantki stajni Dozbud 2 Marigold Blossom i Migliore Speranza, które rozegrały między sobą nagrody Wiosenną i Soliny). Ponadto zajęła II m. w pierwszogrupowej Nagrodzie Novary (za Skarbie), III m. w nagrodach Rzeki Wisły i Sac-a-Papier (w obu gonitwach biegła pod nadwagą), IV m. w Nagrodzie Soliny i V m. w wygranej przez og. Westminster Moon Nagrodzie Irandy – I gr. Wygrała 120 030 złotych. W Handikapie Generalnym została sklasyfikowana na najwyższym wśród trzyletnich klaczy IV-tym miejscu z wagą 79 kg. Znakomita klacz stanowi własność duetu właścicielskiego Kishore Mirpuri & Wojciech Żmiejko.
Podobnie jak w ubiegłym roku VII miejce w HG koni 4-letnich i starszych zajął trenowany przez Macieja Janikowskiego og. Gryphon (82 kg). Mający opinie konia, który się nigdy nie poddaje, gniady ogier (w przeszłości potrafił zwyciężać m.in. w pozagrupowych nagrodach Nemana i Korabia) w tym roku upodobał sobie drugie miejsca – w Nagrodzie Widzowa uległ świetnie dysponowanemu og. Good Gift, w Nagrodzie Prezesa Totalizatora Sportowego pobił go tylko znakomity Le Destrier (po krótkiej walce o 1,75 dł.) a w St Leger, o 0,75 dł., ograł go Petit. Słabiej wypadł w Wielkiej Warszawskiej (11. miejsce) i Altano Rennen LR (8. miejsce). Podopieczny tr. Macieja Janikowskiego wygrał dla swojego właściciela Janusza Szweycera 67 200 złotych.
Trzecim koniem po og. Vadamos biegającym na Służewcu był rzetelny szermierz niższych grup Serpention. Trenowany przez Adama Wyrzyka wałach w ośmiu startach odniósł 2 zwycięstwa (hcp III grupy i IV grupa) i sześciokrotnie był II-gi. W HG koni 4-letnich i starszych z wagą 72 kg znalazł się na 35. miejscu. Wygrał 32 500 zł.
Vadomos jest synem największego z niemieckich reproduktorów ostatnich lat (a być może wszech czasów) og. Monsun. Urodzony w 1990 roku ogier, który na torze wyścigowym zwyciężał między innymi w Aral-Pokal G1 i dwukrotnie w Europa – Preis (w obu przypadkach dosiadany przez Andrzeja Tylickiego), a na swoim koncie zgromadził przeszło 2 miliony marek, pełną sukcesów karierę stadną rozpoczął w 1996 roku w sławnej Gestüt Schlenderhan.
Stanowiący własność barona Georga Von Ullmana ogier 4-krotnie, w latach 2000, 2002, 2004 i 2006, był czempionem reproduktorów w Niemczech. W 2012 roku był wiceczempionem reproduktorów we Francji, a w latach 2006-2007 był trzeci na liście reproduktorów w tym kraju. Jego potomstwo wygrało na torach wyścigowych blisko 70 mln. $. 113 z jego 637 biegających potomków wygrywało w gonitwach Black Type, w tym 22 na poziomie Grupy 1. W 2008 roku cena stanówki Monsunem osiągnęła 150 tys. euro.
Matka og. Vadamos, zwyciężczyni Prix Mélisande LR kl. Celebre Vadala (po Peintre Celebre) jest półsiostrą tej klasy koni co og. Valixir (Queen Anne St. G1, Prix d’Ispahan G1, 3m. Prix du Jockey Club G1) i kl. Vadaza (matka dwóch zwyciężczyń Prix Saint-Alary G1 klaczy Vazira i Vadawina oraz II matka kl. Vaderana – matki czempiona 3-latków w Europie w 2022, zwycięzcy Prix du Jockey Club G1 i Eclipse St. G1 og. Vadeni).
Wyhodowany przez Scea Haras De Saint Pair Vadamos na torze wyścigowym progresował wraz z wiekiem. W wieku dwóch lat był dwukrotnie II-gi w dwóch startach w mniejszych gonitwach. W wieku trzech lat wygrał 3 z sześciu gonitw w których brał udział, m.in. Prix Frederic De Lagrange LR (na dystansie 2400 metrów). Po sezonie syn Monsuna zmienił trenera (Francoisa Rohauta zastąpił Andre Fabre). Rok 2015 przyniósł mu dwa zwycięstwa w trzech startach – wygrał wyścig klasy B na torze Chantilly i Oettingen-Rennen G2 na torze Baden-Baden. Słabiej wypadł występ w Qipco Champion St. G1, gdzie zajął ostatnie 13. miejsce.
Szczyt formy Vadamos osiągnął w wieku pięciu lat – zwyciężał, kolejno, w Prix du Muguet G2, Prix Messidor G3 i Qatar Prix du Moulin de Longchamp G1 (wszystkie wyścigi, podobnie jak Oettingen- Rennen G2, rozgrywane na dystansie jednej mili). Wartościowe wyniki notował również w Prix du Haras de Fresnay-le-Buffard – Jacques le Marois G1 (II m.) oraz w Prix d’Ispahan G1, Cox Plate G1 i Emirates Stakes G1 (IV m.). W światowym rankingu koni wyścigowych, prowadzonym przez IFHA, zajął 34. miejsce z ratingiem 120 (wyżej ocenił go Timeform – rating 126). W czasie całej kariery wyścigowej wychodził do startu 20 razy – 8 razy zwyciężał, 5 razy był II-gi. Wygrał 677 225 € i 220 tys. A$.
Karierę stadną rozpoczął w 2017 roku w Tally Ho Stud, gdzie stanowił do 2020 roku. Od 2021 do dziś kryje klacze w Grange Stud w Irlandii w dziale National Hunt słynnej Coolmore Stud. Cena stanówki ogierem Vadamos wynosi aktualnie 5 tys. € (zaczynał od 10 tys.). Do tej pory na torach wyścigowych pojawiło się 295 jego potomków. 154 z nich zwyciężyło w 342 gonitwach. Najlepsze do tej pory były: kl. La Crique 2018 (Arrowfield Stud Plate G1, Avondale Guineas G2, Desert Gold St. G3, 2m. New Zealand Derby G1), wał. Spycatcher 2018 (Prix de Ris-Orangis G3, Kachy St. LR, 2m. Prix Maurice de Gheest G1) i wał. Devastate 2019 (Wellington Stakes G3). W wyścigach Black Type wygrywały ponadto kl. Art de Triomphe 2018, kl. Grace’s Secret 2019 i kl. Luisa Casati 2018.
Piąte miejsce w zestawieniu najlepszych reproduktorów w Polsce w 2023 roku zajął zwycięzca Prince of Wales’s St. G1 – ogier Free Eagle (IRE) (High Chaparral – Polished Gem po Danehill). Biegało po nim na polskich torach 6 koni, które wygrały 206 950 złotych.
143 650 zł z tej sumy wygrał lider ubiegłorocznych trzylatków, derbista Jolly Jumper (Laura’s Oasis po Oasis Dream). Trenowany początkowo przez Macieja Jodłowskiego, a później przez Janusza Kozłowskiego ogier sezon 2023 rozpoczął od czwartych miejsC w nagrodach Golejewka i Widzowa. W Nagrodzie Prezesa Totalizatora Sportowego był piąty. Szczyt formy osiągnął jesienią – najpierw zajął II miejsce za Le Destrierem w Wielkiej Warszawskiej, a następnie wygrał w Nagrodzie Sac-a-Papier (o 1 dł. po walce z Plontierem). W tej ostatniej gonitwie decyzją Komisji Technicznej Jolly Jumper pierwotnie został przesunięty na II m. za og. Plontier, któremu miał przeszkadzać na finiszu. Ostatecznie Komisja Odwoławcza anulowała tą decyzję. Stanowiący własność A. Gawryszewskiego, Z. Sobolewskiego i S. Wiśniewskiego ogier został sklasyfikowany na IV miejscu w HG koni 4-letnich i starszych (85 kg).
W grupie koni 3-letnich wyróżnił się syn Free Eagle’a – Fierce Eagle (Princess Aloof po Big Bad Bob). Wygrał 2 z ośmiu wyścigów, w których brał udział, w tym pierwszogrupową Nagrodę Aschabada. W HG został sklasyfikowany na XXII miejscu z wagą 72 kg. Trenowany przez Adama Wyrzyka ogier wygrał 24 300 zł.
Po jednym wyścigu wygrały og. Red Chot Chili Lewy (Vertigo on Course po Anabaa; HG 65,5 kg; suma wygranych 13 700 zł; tr. A. Wyrzyk, wł. M. Ciszek-Lewicka, M. Lewicki) i og. Adamit (Acres of Diamonds po Sea The Stars; HG 60,5 kg; 12 800 zł; tr. M. Jodłowski, wł. M. Metza – Jodłowska). Cztery płatne miejsca w ośmiu startach zajął og. Westim (Dancing Lady po Sepoy; HG – 57 kg; 10 600 zł; tr. M. Jodłowski/ J. Kozłowski, wł. PPH Falba).
Dwukrotnie do startu w sezonie 2023 wyszła 2-letnia Freedom Lily. Trenowana przez Macieja Jodłowskiego, stanowiąca własność Romana Sumiły klacz, w obu przypadkach była IV-ta. Wygrała 1900 zł.
Urodzony, podobnie jak Sea The Moon i Vadamos w 2011 roku, og. Free Eagle w wieku 2-4 lat wychodził do startu 8 razy. 3-krotnie zwyciężał, m.in. w Prince of Wales’s St. G1 i Enterprise St. G3. Ponadto był II-gi w Golden Fleece St. G3 i III-ci w Ascot Champion St. G1 i Irish Champion St. Dwukrotnie w swojej karierze nie zajął płatnego miejsca – w Prix de l’Arc de Triomphe 2015 (był VI-ty w stawce 17 koni, 4,25 dł. za zwycięzcą og. Golden Horn) i w ostatnim w swojej karierze starcie, Hong Kong Cup G1, gdzie zajął ostatnie miejsce w stawce trzynastu koni (był w tej gonitwie faworytem). Wygrał 586 863 funtów. W 2014 roku z ratingiem 120 został sklasyfikowany na 46. miejscu w światowym rankingu koni wyścigowych. Rok później znalazł się w tym zestawieniu na 8. miejscu (rating 123). Racing Post ocenił go na 124 funty.
Ojciec og. Free Eagle, High Chaparral (Sadler’s Wells – Kasora) ur. 1999, był jednym z najzdolniejszych koni swojej generacji na świecie. Wygrał 10 z 13 wyścigów, w których brał udział, między innymi w Irish Champion St G1., Epsom Derby G1, Irish Derby G1, Breeders’ Cup Turf G1- dwukrotnie, Racing Post Trophy G1, Royal Whip St. G2, Derby Trial St. G3 i Ballysax St. LR. Jedynych porażek w karierze doznał w debiucie (był II-gi) oraz w dwóch startach w Prix de l’Arc de Triomphe G1 – dwukrotnie był III-ci (w obu przypadkach biorąc udział w tej gonitwie jako główny faworyt). Był czempionem 3-letnich ogierów w Wielkiej Brytanii i Irlandii 2002, czempionem starszych ogierów w Irlandii 2003 oraz dwukrotnie czempionem ogierów w USA, ścigających się na trawie (2002, 2003).
Cena stanówki tym znakomitym i niezwykle urodziwym ogierem pierwotnie ustalona na 35 tys. euro (2004 rok) w pierwszym okresie jego kariery stadnej systematycznie spadała i w 2009 roku wynosiła już „tylko” 10 tys. euro. Wraz jednak z coraz lepszymi wynikami wyścigowymi jego potomstwa zaczęła wzrastać – w latach 2011-2013 ogier krył klacze za 25 tys. euro, a w sezonie rozpłodowym 2014 za 30 tysięcy (High Chaparral niestety wkrótce potem musiał zostać zgładzony).
133 z jego 1759 potomków, którzy wyszli do startu, zwyciężało w gonitwach Black Type (23 w gonitwach Grupy 1). Na całym świecie konie po High Chaparralu wygrały ponad 134 mln dolarów.
Matka og. Free Eagle, Polished Gem (po Danehill), wygrała jeden wyścig w wieku dwóch lat i była IV-ta w Athasi St. G3. Jest pełną siostrą zwyciężczyni Matriarch St. G1 kl. Dress to Thrill i córką czempionki 3-letnich klaczy w Irlandii w 1988 roku Trusted Partner (Irish 1000 Guineas G1). W stadzie była prawdziwą wybitnością, matką czempionów – og. Kyprios (czempion starszych stayerów we Francji, Wielkiej Brytanii i Irlandii 2022; Ascot Gold Cup G1, Goodwood Cup G1, Irish St Leger G1, Prix du Cadran G1), kl. Search for A Song (czempionka starszych stayerów – klaczy w Europie 2020-2021; Irish St. Leger G1 – dwukrotnie, 2m. Prix Royal Oak G1), wał. Custom Cut (czempion starszych milerów w Irlandii; Solonaway St. G2, Newmarket Joel St. G2, Mile St. G2, Strensall St. G3, Amethyst St. G3, Desmond St. G3, Gladness St. G3) i kl. Sapphire (czempionka starszych klaczy w Irlandii 2012; British Champions Fillies & Mares St. G2, Noblesse St. G3, Give Thanks St. G3, 2m. Pretty Polly St. G1). W gonitwach Pattern spośród potomstwa Polished Gem zwyciężały również wał. Valac i wał. Falcon Eight, a kl. Amma Grace wygrała Listed.
Free Eagle rozpoczął karierę stadną w 2016 roku w Irish National Stud. Pierwotnie krył klacze za 20 tys. euro. Z biegiem czasu cena stanówki synem og. High Chaparral systematycznie spadała (15 tys. w 2018 roku, 12,5 tys. w latach 2019-2020, 8 tys. w 2021 roku i 5 tys. euro w dwóch ostatnich latach). Od sezonu 2024 Free Eagle stanowi w Anngrove Stud w Irlandii. Koszt pokrycia nim klaczy nie został podany do publicznej wiadomości.
Do dziś wyszły po nim do startu 282 konie, które wygrały 6,35 mln. funtów. 148 koni po nim wygrało 386 gonitw. Najlepsze były wał. Dancing King 2018 (March St. G3), og. Bolthole 2019 (Grand Prix de Bordeaux LR, Grand Prix de Compiegne LR, 2m. Prix Gontaut-Biron G3, Grand Prix de Vichy G3), og. Khalifa Sat 2017 (Cocked Hat St. LR, 2m. Epsom Derby G1), og. Justifier 2017 (Caravaggio St. LR) i og. Lips Freedom 2020 (Premio Merano LR, 2m. Grosser Preis der Wohnstätte Krefeld G3).
Szóste miejsce w klasyfikacji reproduktorów w Polsce w sezonie 2023 zajął Balios (Shamardal – Elle Galante po Galileo), stając się tym samym najlepszym kryjącym w naszym kraju ogierem czołowym. O wynikach w 2023 roku potomstwa ogierów kryjących w Polsce napiszemy wkrótce w oddzielnym artykule.
Andrzej Fortuniak
Na zdjęciu tytułowym Le Havre wygrywa francuskie Derby w Chantilly. Fot. le-cheval-bleu.com