Były czempion jeźdźców w RPA, czołowy afrykański dżokej Gavin Lerena w ostatnią niedzielę swoim skandalicznym zachowaniem rozsławił się na cały wyścigowy świat. Nie wytrzymał bezpośredniej rywalizacji na finiszowej prostej i przy użyciu bata zaczął wyładowywać swoją frustrację na plecach Jasona Gatesa.
Nadużywanie bata i nieodpowiednie traktowanie koni w środowisku jeździeckim natychmiast wywołuje oburzenie, a reakcja mediów i środowiska nie zostawia na winnych suchej nitki. Skandal związany z Dunką Cariną Cassoee Kreuth podczas przejazdu ujeżdżenia na Igrzyskach Olimpijskich w Tokio w 2021 skutkował ogromnym poruszeniem i rzucił cień na zawody najwyższej rangi. Rok później do niebezpiecznej sytuacji doprowadził belgijski gwiazdor wśród jeźdźców wyścigowych Christophe Soumillon, uderzając Rossę Ryana łokciem podczas wyścigu, przez co ten niemal skończył pod nogami galopujących koni. Soumillon skończył z zawieszeniem licencji na 60 dni.
Teraz głośno zrobiło się o karygodnej postawie 39-letniego, czołowego dżokeja z Republiki Południowej Afryki. Gavin Lerena w trakcie finiszu trzykrotnie uderzył batem po plecach Jasona Gatesa. Po trzecim uderzeniu Gates machnął swoim batem w kierunku rozwścieczonego Lereny i wytrącił mu bat z ręki.
Nie minęła doba, a o wydarzeniach na torze Turffontein, na przedmieściach Johannesburga trąbi prasa nie tylko wyścigowa, ale i ogólnosportowa. Ciekawe jest to, że pomimo szokującego zachowania Gavin Lerena wziął udział we wszystkich wyścigach tego dnia, włącznie z siedmioma, które rozgrywane były po tym, jak zamiast na walce o płatne miejsce, skupiał się na wyrównaniu, w swoim mniemaniu, rachunków z Jasonem Gatesem. Dwa z siedmiu późniejszych wyścigów Lerena wygrał i obecnie zajmuje drugie miejsce w klasyfikacji jeźdźców w RPA w sezonie 2024/2025.
Po mityngu na portalu X zespół Gavina Lereny zamieścił następujące oświadczenie:
Dziś muszę odnieść się do incydentu, który miał miejsce podczas wyścigu nr 2 na Turffontein. Uważam, że konieczne jest przedstawienie oficjalnego oświadczenia społeczności wyścigowej. To, co się wydarzyło, jest całkowicie niezgodne z moim charakterem, i głęboko żałuję tego zdarzenia. Składam szczere przeprosiny właścicielom i trenerowi konia, moim sponsorom, fanom wyścigów oraz odpowiednim władzom związanym z dniem wyścigowym, które zostały dotknięte tą sytuacją.
Chcę również wyjaśnić, że moja reakcja była wynikiem interakcji i działań ze strony pana Gatesa. W każdej rywalizacji sportowej instynktowna reakcja na postrzegane zagrożenie, prowokację lub agresję może prowadzić do działań, które w normalnych okolicznościach nie zostałyby podjęte.
Przyznaję, że moja reakcja wywołała różne opinie i poglądy. Proces dochodzenia pozwoli na uwzględnienie wszystkich czynników, a ja przedstawię wszystkie niezbędne argumenty w ramach łagodzenia sytuacji.
Ten sport wyścigowy zajmuje szczególne miejsce w moim sercu; darzę go najwyższym szacunkiem i pozostaję oddany przyczynianiu się do pozytywnego budowania jego reputacji. Zamierzam przestrzegać wartości, które sprawiają, że wyścigi są naprawdę wyjątkowe.
Niestety, dzisiejszy incydent odciągnął mnie od tego zaangażowania, i głęboko żałuję wszelkich rozczarowań, jakie mogłem sprawić graczom, właścicielom, trenerowi, fanom i oficjelom. Do moich zwolenników – wasze zrozumienie i wsparcie są dla mnie niezwykle cenne.
Jeszcze raz przepraszam wszystkich zaangażowanych i ponownie potwierdzam swoje zaangażowanie w utrzymanie integralności naszego ukochanego sportu.
Dziękuję, Gavin Lerena
Narodowa Komisja Wyścigów Konnych w RPA poinformowała, że w tej sprawie zostanie przeprowadzone oficjalne dochodzenie, którego termin zostanie ustalony w późniejszym czasie.

Gavin Lerena zaznacza w swoim oświadczeniu, że jego zachowanie było wynikiem niebezpiecznej jazdy Gatesa. Nie zważając na nieodpowiednie działanie PR-owe, to w wyścigu nie doszło do sytuacji bezpośrednio zagrażającej zdrowiu lub życiu wynikającej z błędów Gatesa, choć doszło do kilku kontaktów dosiadanych przez nich koni.
Gavin Lerena w dystansie prowadził Gimme A Storm’a na trzeciej pozycji, długość za ogierem Blurred Vision pod Jasonem Gatesem. Przy wyjściu na finiszową prostą Lerena wyprowadził swojego konia bliżej zewnętrznej części toru i zaczął zmniejszać stratę do Gatesa, ale dosiadany przez niego Blurred Vision w tym momencie zaczął wyłamywać i przeciął linię, po której poruszał się Gimme A Storm, na moment wytrącając konia oraz Gavina Lereny z rytmu.
Mimo to bez trudu Gimme A Storm zrównał się rywalem i para galopowała strzemię w strzemię. Doszło między czterolatkami do kontaktu, ale tym razem to koń Lereny bardziej schodził w stronę konkurenta. Gates ograniczył się do machania batem przy łbie swojego ogiera, a Lerena wcisnął bat w niewielką lukę między końmi i uderzył Gimme A Storma od wewnętrznej. Po tym doszło do kolejnego kontaktu. Gimme A Storm zarzucał się z boku na bok, a Lerena nie utrzymał nerwów na wodzy. Zamiast pozostawić sytuację do oceny sędziom i skupić się na dalszej walce o płatne miejsce dla właścicieli konia, zdecydował się samemu ukarać Gatesa, bijąc go batem po ochronnej kamizelce. Ostatecznie Blurred Vision pod Gatesem zajął czwarte miejsce w wyścigu, a Lerena zaprzestał posyłu i dojechał na przedostatniej, szóstej pozycji.
Gavin Lerena to utytułowany i bardzo doświadczony dżokej. Może pochwalić się tytułem czempiona jeźdźców RPA z 2014 roku, a obecny sezon do tej pory był dla niego świetny. Na 460 dosiadów wygrał 124 gonitwy, co daje doskonałą skuteczność wynoszącą 30%, o której najgroźniejsi rywale w czempionacie mogą tylko pomarzyć.
Lerena wygrał w swojej dotychczasowej karierze ponad 2500 gonitw, w przeszłości ścigał się w Wielkiej Brytanii i odnosił sukcesy na poziomie gonitw pattern, w tym G1.
W Polsce mało kto interesuje się wyścigami na końcu końcu Afryki, ale tamtejsi kibice wyścigów mogą być dumni z rozwiniętego rynku hodowlano-wyścigowego. W sezonie 2024 rozegrano w RPA dwie gonitwy rangi G1, a ich najlepsze konie niejednokrotnie można było oglądać na największych międzynarodowych mityngach. Lerenie nie było obce rywalizowanie na najwyższym miejscowym poziomie i przez lata mógł być wzorem do naśladowania ze względu na bardzo dobre wyniki, jednak niedzielny skandal splamił jego wizerunek i nie zrobił dobrej reklamy wyścigom.

mc
Na zdjęciu tytułowym moment uderzenia batem Gatesa przez Lerenę. Źródło: Racing Post