Dżokej Jiri Palik znów zwycięża w Derby, tak jak na Rutenie w 2008 roku na Służewcu. Tym razem poprowadził do zwycięstwa w Derby Słowacji Gaspariniego, syna Eagle Topa, którego potomstwo biega również w Polsce. Co cenne, Gasparini jest koniem czeskiej hodowli i pokonał całą koalicję koni importowanych z Europy Zachodniej.
W 2008 roku doszło do jednej z największych sensacji w historii polskiego Derby. Po błękitną wstęgę sięgnął, sprowadzony z USA przez reżysera filmowego Wiesława Saniewskiego, siwy Ruten, dla którego triumf w Derby był… pierwszym zwycięstwem w karierze. Wcześniej nie dał rady nawet w gonitwach trzeciej grupy, był bowiem późny i miał kłopoty z nogami. Ruten to ojciec Neverlanda, który w tym roku wygrał Nagrodę Prezesa Totalizatora Sportowego.
Rutena do sensacyjnego zwycięstwa poprowadził wtedy czeski dżokej Jiri Palik. W ostatnią niedzielę Palik wygrał słowackie Derby na wyhodowanym w Czechach Gasparinim (Eagle Top – Galantery po Tobougg), który był czwartą grą (6,3:1) w stawce trzynastu koni, mimo że wcześniej wygrał tylko dwa wyścigi trzeciej kategorii w Czechach.
W czeskim Derby nie wystartował, ponieważ nie znalazł się w gronie szesnastu zakwalifikowanych koni. Przed ostatecznym zapisem do Derby w Pradze 15 maja był trzeci w Memoriale Frankenberga (gonitwa I kategorii na 2200 m, a wcześniej jako dwulatek wygrał we wrześniu wyścig trzeciej kategorii na 1200 m.
W tej sytuacji 26 czerwca, w dniu czeskiego Derby, zamiast walczyć w tej prestiżowej gonitwie, pobiegł w wyścigu trzeciej kategorii na 2400 m i będąc w nim jedynym trzylatkiem wygrał z 4-letnimi i starszymi rumakami w czasie 2 min 31,9 s, czyli o 1,8 s słabszym od czasu zwyciężczyni Derby – Queen of Beaufay.
W Derby w Bratysławie Gasparini pokonał w walce o pół długości, wyhodowanego we Francji, dosiadanego przez znanego z występów na Służewcu Vaclava Janaczka – Darling In Pink (Outstrip – Develyn po Pivotal), który w czeskim Derby był trzeci. A więc zarówno słowacki derbista, jak i wicederbista, są wnukami sprintera Pivotala, pierwszy przez ojca, drugi przez matkę.
Darling In Pink jest synem ogiera Outstrip (po sprinterze Exceed and Excel), podobnie jak zwycięzca nagród Mokotowskiej, Strzegomia, drugi w Rulera i Iwna – Matt Machine, który w polskim Derby był dopiero dziesiąty.
Czeska derbistka 2022 Queen of Beaufay (Zarak – Pikardie po Sholokhov) w Derby w Bratysławie w niedzielę nie biegała, natomiast wicederbista z Pragi, brytyjski Stronger Together (Buratino – Marmaria po Limpid) był w słowackim Derby dopiero ósmy pod Milanem Zatloukalem, który w niedzielę 31 lipca ma jechać na Służewcu na Saigetcie w Nagrodzie Kozienic.
Nie dał też rady czwarty w czeskim Derby Ashat (Shalaa – Agathe Rare po Sadler’s Wells), który w Bratysławie zajął siódme miejsce pod Davidem Liszką, który również gościł na Służewcu. Jan Verner na Blue Lion był w słowackim Derby dziewiąty, a Martin Srnec na American Charlie dwunasty.
Pula nagród w Derby Słowacji wynosiła 40 tysięcy euro, z tego 18 tysięcy dla właściciela zwycięskiego konia, płatnych było siedem miejsc. W czeskim Derby pula nagród wynosiła 1,8 mln koron (około 348 tysięcy złotych) z tego połowa dla zwycięzcy (około 174 tysiące zł), również siedem miejsc było płatnych.
Czas trenowanego przez Jana Demele zwycięzcy słowackiego Derby na 2400 m – 2 min 30,46 s na torze określonym jako dobry (4,0).
Ojciec Gaspariniego – Eagle Top (Pivotal – Gull Wing po In The Wings) to ogier z jedną z lepszych karier, sprowadzonych w ostatnich latach do Europy Środkowo-Wschodniej. W 2017 roku krył przez jeden sezon w Wielkiej Brytanii, a od roku 2018 stacjonował w czeskiej stadninie Strelice, do której sporo klaczy pod niego wysłali polscy hodowcy.
Eagle Top (rating aż 123 funty) jako trzylatek wygrał dla swojej hodowczyni i właścicielki, multimilionerki Lady Bamford, wyścig King Edward VII Stakes podczas Royal Ascot G2 na 2400 m (wyścig ten wygrał też kryjący w Polsce syn Shamardala – Balios).
Rok później był drugi w Ascot w słynnym King George and Queen Elizabeth Stakes G1 na 2400 m (transmisja z tegorocznej edycji tego wyścigu w najbliższą sobotę w Polsacie Sport News od 14.30), czyli najważniejszej gonitwie dla koni starszych w Anglii. Pod Lanfranco Dettorim przegrał tylko o nos do świetnego Postponed.
Eagle Top biegał też w Nagrodzie Łuku Triumfalnego, ale był 15 na 17 koni. W Polsce biegało po nim dotąd siedem koni, z których wygrywały tylko Modus Vivendi i Jagga. W debiucie we Wrocławiu Modus Vivendi był drugi za Roc’h Breizh, a przed późniejszym derbistą Jolly Jumperem, a następnie wygrał o 5 długości od Kassara.
Jako trzylatek Modus Vivendi był trzeci w Nagrodzie Irandy, dość daleko za Don Kastersem i Taymourem, a następnie dopiero szósty w wyścigu III grupy na Służewcu na 2000 m i został przestawiony przez swojego hodowcę i właściciela Jarosława Zalewskiego na gonitwy płotowe. Od razu w debiucie 16 czerwca wygrał płotową Nagrodę Rutena na Partynicach na 2800 m.
Jagga, córka bardzo dobrej Jagabelli (wygrała Oaks na Słowacji) zwyciężyła w tym roku w gonitwie III grupy na Służewcu jako trzylatka, w Nagrodzie Novary był czwarta, ale daleko za dwiema pierwszymi klaczami.
Gasparini został wyhodowany w Czechach przez Petra Karlika, a biega dla Tippler Group, która przed laty zakupiła jego matkę Galantery we Francji jako roczniaczkę. Była bardzo przeciętna na torze, biegała 9 razy wyścigi płaskie i osiem stiplowe. Wygrała tylko raz w 2010 roku w debiucie jako dwulatka na 1400 m w gonitwie trzeciej kategorii.
Galantery jest córką ogiera Tobougg (po Barathea, synu Sadler’s Wellsa), który jako dwulatek wygrał dwie gonitwy G1 – Prix Salamandre we Francji i Dewhurst Stakes w Anglii, a jako trzyletni był trzeci w Epsom Derby i drugi w Champion Stakes G1.
Gasparini pochodzi z rodziny 1-k, z tej samej odnogi co fenomenalny, niepokonany w czternastu startach Frankel. Siódma matka Frankela – Samovar jest też siódmą matką słowackiego derbisty.
Babka i prababka Gaspariniego są po dwóch znakomitych dystansowych ogierach – Slip Anchor (angielski derbista z 1985 roku od niemieckiej matki z rodziny Schwarzgold) i Trempolino (bliski krewny kryjącego w Polsce ogiera Exaltation, ojca Santo Elmo, piątego w Derby 2022 na Służewcu, a także Dżulietto, Tybeta i Ułana).
Czesi i Słowacy od lat często kupują za granicą bardzo dobre konie wyścigowe, czego przykładem choćby Nagano Gold, ale bardzo rzadko udawało im się samym wyhodować wysokiej klasy konie, choć mieli sporo cennych rodowodowo i dobrze biegających klaczy, a importują też ciekawe reproduktory.
W XXI wieku jeszcze nie zdarzyło się, by czeskie lub słowackie Derby wygrał koń wyhodowany na Słowacji. Od 2001 roku do ostatniej niedzieli tylko trzy razy zdarzyło się, że Derby w Pradze lub Bratysławie wygrał koń czeskiej hodowli (w pozostałych przypadkach były to konie hodowli zagranicznej).
W 2014 roku słowackie Derby wygrał pod Janem Vernerem czeskiej hodowli stadniny w Napajedli – Love Me (Egerton – Lorellai po Look Honey, synu Sadler’s Wellsa, z babki Lakonki po Wolver Heights, który krył w Polsce). Drugim w XXI wieku derbistą z Bratysławy czeskiej hodowli jest w tym roku Gasparini.
Derby w Pradze po 2000 roku wygrały tylko dwa konie wyhodowane w Czechach. W 2017 roku był to Joseph (Lando – Josselin po Muhtathir) hodowli Charvat Group, a w 2005 roku klacz Ready For Life (Rainbows For Life – Ready And Able po Red Sunset).
W 2009 roku zarówno czeskie jak i słowackie Derby wygrał polskiej hodowli Age of Jape (Jape – Age of Gold po Belmez), wyhodowany przez rodziny Romanowskich i Konarskich w Strzegomiu. Age of Jape był w Czechach koniem trójkoronowanym. Po II wojnie światowej Derby w Pradze wygrywały też polskiej hodowli: Pink Pearl (1951), Juror (1984) i Barbakan (1992).
Derby w Bratysławie, oprócz Age of Jape, wygrał też w 2003 roku wyhodowany w Golejewku Tankred (Who Knows – Tabaka po Pyjama Hunt), który zdobył na Słowacji potrójną koronę.
U nas też ostatnio mamy posuchę jeśli chodzi o wybitne konie wyhodowane w kraju. Ostatnim koniem polskiej hodowli, który wygrał Derby na Służewcu był w Patronus w 2013 roku, który wziął też Wielką Warszawską, w obu przypadkach przed Kundalini, także polskiej hodowli. Od roku 2000 do 2011 – mimo importów z Zachodu – Derby na Służewcu wygrywały jednak tylko konie polskiej hodowli, z wyjątkiem Rutena w 2008 roku.
W ostatnich latach w najważniejszym u nas wyścigu dla starszych koni – Nagrodzie Prezesa Totalizatora Sportowego triumfowały wyhodowane w Polsce Magnetic i Neverland, sprinty i wyścigi na milę kategorii A wygrywały Jagienka, Incepcja, czy Nikus.
Wynik słowackiego Derby 2022 pod linkiem:
https://zavodisko.sk/vysledky/
Wyścig można obejrzeć pod tym adresem:
https://www.youtube.com/watch?v=NnU-Jbuyhhk
Zwycięzcy słowackich klasyków:
http://web.zavodisko.sk/sk/statistiky/prehlad-vitazov-klasickych-dostihov.html
Wynik i film z czeskiego Derby 2022:
http://dostihyjc.cz/vysledky.php?id_dostih=56550
Czescy derbiści w historii:
https://www.chuchlearena.cz/listina-vitezu-ceskeho-derby
Robert Zieliński, ekspert Służewiec iTV
Na zdjęciu tytułowym Gasparini wygrywa słowackie Derby 2022. Fot. Zavodisko.sk