Wraz z końcem roku 2022 zakończyła się też w poszczególnych krajach (w Polsce i kilku innych państwach wcześniej – ze względu na warunki klimatyczne) rywalizacja w championatach jeźdźców, trenerów, hodowców, właścicieli, koni wyścigowych i reproduktorów. Przedstawimy w odcinkach championów w najważniejszych wyścigowo krajach. Zaczynamy od bliskiej nam Francji – na francuskie wyścigi od dawna przyjmowane są zakłady wzajemne przez spółkę Traf, dość często startują tam konie polskich właścicieli i hodowców, a od dwóch lat zwycięstwa na francuskich torach odnoszą konie trenowane w Chantilly przez Alicję i Roberta Karkosów.
We Francji wśród jeźdźców o championacie decyduje liczba zwycięstw (w przypadku trenerów, właścicieli i hodowców, czy reproduktorów – jest to suma wygranych). Po trzech latach tytuł championa dżokejów odzyskał zwycięzca wielu prestiżowych gonitw – 34-letni Maxime Guyon, który wygrał 251 wyścigów i zdecydowanie wyprzedził Mickaela Barzalonę (192 wygrane). Guyon poprzednio miał nawięcej zwycięstw w sezonie 2019. Rok temu był drugi za Barzaloną, a w roku 2020 wyprzedził go Pierre-Charles Boudot.
Od października w gonitwach nie mógł startować Christophe Soumillon, który został zawieszony na 60 dni za celowe potrącenie łokciem, zepchnięcie z konia w trakcie gonitwy Rossy Ryana. Mimo tego spieszenia w sezonie 2022 Soumillon zajął trzecie miejsce w championacie (185 zwycięstw). Genialnie jeżdżący, ale mający trudny charakter Belg, ostatni raz championem był w 2018 roku, gdy wygrał 184 gonitwy. Niebywałego wyczynu Soumillon dokonał w 2017 roku, gdy wygrał we Francji aż 305 gonitw i miał prawie 100 wygranych więcej od drugiego Boudot i 125 więcej od Guyona.
Miejsce tuż za podium w sezonie 2022 zajął Włoch Cristian Demuro (136 zwycięstw). Wygrywający często na Plontierze Ioritz Mendizabal był ósmy (95). Jeżdżący na stałe w stajni Alicji i Roberta Karkosów, znany z występów w tym roku na Służewcu na Calliepie – Ludovic Boisseau, zajął w minionym sezonie 50. miejsce w championacie, wygrywając 30 wyścigów.
Wśród trenerów o championacie decyduje suma wygranych. Najlepszy w 2022 roku okazał się Jean-Claude Rouget, który miał najwięcej koni i najwięcej startów, a przede wszystkim to jego podopieczny Vadeni wygrał francuskie Derby. Konie trenowane przez Rougeta wygrały na francuskich torach 6 315 940 euro, a łącznie z premiami ponad 8,8 mln euro.
Drugie miejsce w championacie zajął najlepszy chyba trener wszech czasów we Francji Andre Fabre (jego konie wygrały około 5 mln euro), a trzecie Francis-Henri Graffard (3,43 mln euro). Tuż za najlepszą trójką uplasował się Sir Mark Prescott, trenujący konie w Anglii, choć jego konie zaliczyły we Francji tylko dwa starty. Oba były wygrane, bo była to Alpinista, która zwyciężyła w najważniejszym wyścigu sezonu w Europie – Nagrodzie Łuku Triumfalnego (suma nagród ponad 3 mln euro).
12 koni trenowanych w Chantilly przez Alicję i Roberta Karkosów w sezonie 2022 biegało w 55 wyścigach, odniosły one 7 zwycięstw, 18 razy były na płatnych miejscach, z premiami wygrały ponad 183 tysiące euro.
Wśród właścicieli największą pulę nagród zdobyły konie księcia Agi Khana (3,59 mln euro), z których najwięcej ugrał oczywiście derbista z Chantilly Vadeni. Drugie miejsce zajęła szwedzka miliarderka Kirsten Rausing (18 startów, 7 zwycięstw), do której należy Alpinista. Kolejne miejsca dla rodziny Wertheimerów, Katarczyków z Al Shaqab i stajni Godolphin szejka Mohammeda z Dubaju. Drugim z Francuzów, po Wertheimerach, jest szósty na liście Gerard Augustin-Normand (jego konie wygrały 1,32 mln euro). Dziesiąte miejsce zajął rosyjski oligarcha Nurlan Bizakov.
Wśród hodowców trwała zacięta walka o championat pomiędzy rodziną Wertheimerów, a księciem Agą Khanem. Ostatecznie zwyciężyli Wertheimer & Frere (450 tysięcy euro premii hodowlanych, nie mylić z właścicielskimi premiami, które wyniosły 1,8 mln euro), a książę, którego ród wywodzi się z Pakistanu, uzbierał 418 tysięcy euro.
Majątek braci Alaina i Gerharda Wertheimerów – którzy mają większościowy pakiet udziałów w marce Chanel – wyceniany jest na około 19 miliardów funtów (o kilka milionów przebijają nawet szejka Mohammeda al Maktoum, który „wyceniany jest zaledwie na 14 mld funtów”).
Wśród koni z najwyższą pulą nagród w 2022 roku kolejność jest oczywista – na pierwszym miejscu zwyciężczyni Łuku Alpinista (3,085 mln euro), przed derbistą Vadenim (2,044 mln), a w dużym odstępie za nimi oaksistka Nashwa (685 700 euro).
Wśród reproduktorów najlepszy okazał się naturalnie ojciec Alpinisty – Frankel (aż 6,26 mln euro zebrało jego potomstwo), który dał też wiele innych dobrych koni i zdobył championat z dużą przewagą nad Siyounim (2,999 mln euro) i Lope de Vegą (2,777 mln). Ojciec derbisty Vadeniego Churchill był czwarty (2,7 mln), a Dubawi, który został w 2022 roku championem reproduktorów na Wyspach Brytyjskich, zajął piąte miejsce we Francji (2,2 mln). Szósty był Dabirsim (2,06 mln euro), po którym biegało najwięcej koni – aż 161.
Dziewiąte miejsce zajął dobrze znany w Polsce Le Havre – ojciec choćby Incepcji, Le Destriera, czy Calliepie. Tuż za pierwszą dziesiątką, na miejscach jedenastym i dwunastym, dwa reproduktory, które od niedawna weszły na francuski rynek – Shalaa (kryje już na stałe w Australii) i Zarak, których potomstwo zwyciężało też w minionym sezonie na polskich torach. Zarak (syn Dubawiego i zwyciężczyni Łuku Zarkavy) zaczynał kryć w 2018 roku po 12 tysięcy euro, w 2022 roku było to 25 tysięcy, a w tym roku, po świetnych występach trzylatków, cena poszybowała do 60 tysięcy euro.
Wśród trenerów w kategorii gonitw płotowych i przeszkodowych championat zdobył Francois Nicolle (7,3 mln euro) przed duetem Lageneste/Macaire (4,9 mln). Guillaume Macaire kilka sezonów temu trenował urodzonego w Iwnie znakomitego Tunisa i wiele innych koni z Polski w ostatnich latach, choćby Tkliwego Nihilistę, czy Irresistable.
Pierwsza trójka jeźdźców w gonitwach skakanych to: James Reveley (95 zwycięstw), Clement Lefebvre (82) i Kilian Dubourg (74).
Pełna lista jeźdźców we Francji w sezonie 2022 pod linkiem (na stronie France Galop można też sprawdzić kolejność we wszystkich championatach z wielu lat):
https://www.france-galop.com/fr/hommes-chevaux/jockeys
Robert Zieliński
Na zdjęciu tytułowym Vadeni, pod dżokejem Christophem Soumillonem, wygrywa dla księcia Agi Khana francuskie Derby w Chantilly. Fot. racingpost.com