Trzykrotnie wieńczone Dżamajka, Intens i Va Bank, najznakomitsza córka ogiera Jape – Kombinacja, pogromca Va Banka – Caccini, najgłośniejszy trenowany w Polsce koń ostatnich lat Night Tornado i wreszcie bohater niniejszego artykułu – ogier Exciting Life (Titus Livius – Puerto Oro po Entrepreneur), tworzą zaszczytne grono koni pełnej krwi angielskiej, które w XXI wieku w polskim Handikapie Generalnym wyrównały lub przekroczyły magiczną granicę 90 kilogramów.
Exciting Life jest obecnie reproduktorem w stadninie Sabiny i Saliha Plavaców w Gołoszycach w województwie świętokrzyskim (cena stanówki 3000 złotych). Przeszedł do historii naszego turfu również jako pierwszy trenowany w Polsce koń wyścigowy, który zwyciężył w gonitwie black type (Listed w Niemczech). Warto poznać sylwetkę tego wybitnego, jak na polskie warunki, ogiera.
Gniady ogier został zakupiony do Polski przez rodzinę Plavaców w 2009 roku na Tattersalls Ireland September Yearlings Sale za 6200 euro.
Exciting Life w wieku 2-5 lat wychodził do startu 22 razy – w Polsce, w Niemczech, we Francji, we Włoszech i na Słowacji, odnosząc 5 zwycięstw. Biegał w barwach stajni Plavac. W czasie kariery wyścigowej do startów przygotowywali go trenerzy Adam Wyrzyk, Tomasz Kluczyński i Peter Schiergen.
Z możliwie najlepszej strony pokazał się już w pierwszym roku swoich startów, kiedy wygrał nagrody Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Próbną, a ponadto zajął II miejsca w rozgrywanym na torze Baden-Baden Kronimus Rennen LR i gonitwie I kategorii Cena Muscatita, która odbyła się na torze w Bratysławie, a także IV miejsce w Pattern Race G2 Criterium de Maisons-Laffitte. W posezonowym polskim handikapie koni 2-letnich Exciting Life zajął I miejsce z wagą 90 kg – jest to najwyższy handicap jaki przyznano w Polsce 2-latkowi w XXI wieku.
W kolejnym sezonie startów wychowanek Rathasker Stud zapewnił sobie miejsce w historii polskich wyścigów konnych – wygrywając rozgrywany w Baden-Baden Hubertus Liebrecht-Gedächtnispreis LR, stał się pierwszym koniem w polskim treningu, który zwyciężył w gonitwie black type. Bliski zwycięstwa był również w Wetten XXL-Sprint-Preis LR (Kolonia), gdzie jedynie o łeb uległ zwycięskiemu wał. Birthday Lion – to właśnie ten start był najwyżej ocenionym przez Racing Post występem przybysza z Polski w tamtym sezonie (rating 102 funty).
Słabiej wypadły starty w Premio Certosa LR (Mediolan), Flieger Trophy G3 (Hamburg) i Qatar Prix Du Petit Couvert G3 (Longchamp) gdzie ogier zajmował ósme miejsca w stawkach, odpowiednio, 11, 11 i 12 koni. Na Służewcu Exciting Life biegał w wieku trzech lat dwukrotnie – bardzo łatwo wygrał Nagrodę Syreny i łatwo Deer Leapa, w obu przypadkach bijąc bardzo dobrą jak na nasze warunki Dżazzil.
Ostatnim startem syna og. Titus Livius w sezonie 2011 był udany występ w wyścigu Grupy 3, rozgrywanym na torze w Mediolanie Premio Chiusura. W stawce 10 koni ogier zajął bardzo dobre trzecie miejsce. Był to jego pierwszy start pod wodzą czołowego niemieckiego trenera Petera Schiergena, który przygotowywał go do startów również w wieku czterech lat.
W posezonowym handikapie generalnym Exciting Life został sklasyfikowany, z handikapem 90,5 kg, na II miejscu w gronie koni 3-letnich. Wyżej Krzysztof Wolski ocenił jedynie znakomitego Intensa, który został „wyceniony” na 91,5 kg. Trzeci w tym zestawieniu Mały Kapral został oceniony na 82 kg.
W wieku czterech lat Exciting Life wychodził do startu 4 razy – był III w Silberne Peitsche G3 na torze w Monachium i w Rennen der Handwerkskammer Frankfurt LR we Frankfurcie. Niezły był też występ w Mercedes-Benz-Sprintpreis LR na torze w Baden-Baden gdzie podopieczny tr. Schiergena zajął IV miejsce. Starty w niemieckim treningu zakończył w rozgrywanym na torze w Hamburgu Flieger Trophy G3. Słabo to wyszło – 9 miejsce w stawce 10 koni, 12 długości za zwycięzcą.
Za występy w Silberne Peitsche i Rennen der Handwerkskammer Frankfurt Racing Post przyznał og. Exciting Life najlepsze noty w karierze – rating 104. Dla porównania Night Tornado za swoje dwa najlepsze starty we Francji dostał ratingi 106 i 107. Inter Royal Lady dostała za swój występ we Francji 105 – a przecież starty w gonitwach G1 są z zasady wyceniane wyżej.
Ruten za swoje dwa najlepsze występy w Niemczech dostał też notę 105, a biegający w czeskim treningu polski Iryklon (Nowogródek – Imma po Beaconsfield), wygrywając Premio del Giubileo zasłużył na 106 funtów. Caccini za swój najlepszy start w Niemczech został oceniony na 105 funtów. Poza konkurencją jest tu Va Bank, który regularnie oceniany był na 110+ (najwyższy oficjalny rating 116 funtów), a potencjał miał jeszcze większy.
W wieku pięciu lat Exciting Life powrócił do polskiego treningu. Wyszedł do startu 5 razy. Biegał jednak bez większego powodzenia. Najlepszy wynik zanotował w Hoppegartener Fliegerpreis der Poburski Dachtechnik Ost GmbH LR, gdzie był IV. Dalsze miejsca zajął w nagrodach Haracza, Mosznej, Memoriale Fryderyka Jurjewicza i Am Luitpoldpark-Rennen – Bayerischer Fliegerpreis LR. W posezonowym Handikapie Generalnym zajął VII w grupie koni 4-letnich i starszych z handikapem 78 kg.
Po zakończeniu kariery wyścigowej Exciting Life rozpoczął karierę stadną. Pierwsze konie po nim przyszły na świat w 2015 roku. Do tej pory do startu w Polsce wyszło po nim 35 koni – 18 z nich wygrało 33 gonitwy. Łączna suma wygranych przez potomstwo og. Exciting Life wynosi 644 tysiące 370 złotych. W sezonie 2021 był czempionem ojców 2-latków, a w 2017 roku był III w tym zestawieniu.
Najwartościowsze wyniki notowały do tej pory:
Og. Rakija 2015, który w wieku dwóch lat wygrał w nagrodach Próbnej i Nemana (IV miejsce w handikapie koni 2-letnich z wagą 75,5 kg.).
Zwyciężczyni Nagrody Westminster Cardei, II w Nagrodzie Goffs Dakoty – kl. Drink Life 2020 (V miejsce w handikapie koni 2-letnich – 77,5 kg.).
Zwyciężczyni Nagrody Cardei – kl. Dakini 2019 (V miejsce w handikapie koni 2-letnich – 74,5 kg.).
Czołowy 2-latek swojego rocznika og. Meeting Life 2015 (1xI i 3xII w pięciu startach, II m. w nagrodach Mokotowskiej i Próbnej, III miejsce w handikapie koni 2-letnich – 76 kg).
Zwycięzca Nagrody Nemana og. Akurat 2019 (IX miejsce w handikapie koni 2-letnich – 73,5 kg).
Dobre wyniki notowały ponadto – III w nagrodach Skarba i Cardei kl. Best Life 2018, II w Nagrodzie Intensa og. I’Pipo 2019 i III w Nagrodzie Nemana og. Maestral 2020.
Matka ogiera Exciting Life – Puerto Oro urodziła się w 2000 roku. Biegała 13 razy w wieku 2-4 lat w Irlandii, wygrała skromną kwotę 3070 euro. Jej oficjalny rating wahał się w czasie kariery wyścigowej między 63 a 70 funtów (poziom koni biegających w gonitwach klasy 5, którym zwykle przyznaje się rating między 56-70 funtów; wyścigi black type to klasa 1, najsłabsze konie biegają w klasie 7). Po zakończeniu kariery wyścigowej została zakupiona za 9 tys. euro na Goffs February Sale 2005 przez Rathasker Stud, gdzie zaczęła karierę stadną.
Główną wartością Puerto Oro przy wcieleniu do hodowli była jej przynależność do sławnej, być może najpotężniejszej w Europie, rodziny żeńskiej 9-c. Pochodzą z niej tak znakomite konie jak: Lady Josephine, Mumtaz Mahal, Nasrullah, Mahmoud, Shergar, Zarkava, Alydar, czy Tudor Minstrel.
Czwarta matka klaczy Puerto Oro (a piąta ogiera Exciting Life) – Pristina dała w stadzie czempionkę 3-letnich klaczy w Anglii w 1971 roku, kl. Rose Dubarry (wygrała m.in. Norfolk St. G1) i czempionkę 3-letnich klaczy we Francji w 1969 roku Mange Tout (zajęła 1 m. w Molecomb St., Prix d’Arenberg i Windsor Castle St.).
Skromniejszą karierę od swoich sióstr miała Roshanndra (po wybitnym na torze wyścigowym i w stadzie og. Mill Reef) – III matka Puerto Oro. Potrafiła jednak w stadzie dać z og. Our Native dobrą Calaloo Sioux (była m.in. II w Rochford Thompson Newbury St. LR), matkę zwycięzcy Ladbroke Limited Handicap Hurdle G1 – wał. Master Tribe, który przed rozpoczęciem kariery w wyścigach płotowych notował również bardzo dobre wyniki w gonitwach płaskich (2m. Victor McCalmont Tetrarch St, G3, 3m. Sea World International St, G2, Kileview Construction Ballycorus St., LR; najwyższy RPR 116).
Calaloo Sioux jest również matką biegającej z dużym powodzeniem w Szwecji i Norwegii kl. Helensville (6 xI, Norsk 1000 Guineas, LR, Peugot Pokallop for Hopper, LR, 2m. Norsk Oaks, LR, Norsk St. Leger, LR) oraz Foolish Fun, która jest babką Exciting Life’a. Foolish Fun, poza matką og. Exciting Life, dała w stadzie również zdolnego og. Hunan, zwycięzce Prix de Cabourg G3.
Najlepszym potomkiem Puerto Oro był urodzony w 2008 roku Exciting Life, którego dała w połączeniu z og. Titus Livius.
Titus Livius był synem czempiona dwulatków we Francji w 1989 roku – ogiera Machiavellian (wygrał dwa wyścigi G1 – Prix Morny i Prix de la Salamandre), który w stadzie dał 71 zwycięzców gonitw black type, wśród których największymi gwiazdami były: Street Cry, Medicean, Almutawakel, West Wind i Storming Home. Łącznie jego 616 biegających potomków wygrało przeszło 67 mln dolarów.
Matką Titusa Liviusa jest Party Doll, która trzykrotnie zwyciężała w gonitwach rangi Listed we Francji a w stadzie – poza Titusem Liviusem – dała również żwyciężczynię niemieckiego 1000 Gwinei G2 – kl. Briseida.
Titus Livius biegał 20 razy w wieku 2-4 lat we Francji, Anglii i w USA. Szczególnie dobrze radził sobie na torze wyścigowym w pierwszym roku swoich startów, kiedy w pięciu startach wygrał Criterium Des Deux Ans G2 i Prix Eclipse G3, był III w Prix Yacowlef LR i IV w Prix de la Salamandre G1. Te wyniki zapewniły mu dobre czternaste miejsce w rankingu najlepszych koni dwuletnich, biegających w 1995 roku we Francji, z ratingiem 50,5 (w skali funtowej jego najwyższy rating przyznany przez Racing Post wynosił 112).
W wieku trzech lat Titus Livius wychodził do startu siedem razy w gonitwach G2, G3 i Listed – nie odniósł zwycięstwa, pięciokrotnie zajął jednak płatne miejsce (był m.in. II w Prix De Meautry G2, III w Prix Du Petit Couvert G3, Prix Djebel LR i IV w Prix Du Gros-Chene G2). W wieku czterech lat, wyhodowany przez sławnego greckiego armatora Stavrosa Niarchosa ogier, pokazała się z lepszej strony niż rok wcześniej – w ośmiu startach odniósł zwycięstwo w Prix Du Gros-Chene G2, zajął II miejsca w King’s Stand Stakes G2 i Prix De Saint-Georges G3 oraz III w Prix Maurice de Gheest G1 i Prix Servanne LR. W czasie swojej kariery wyścigowej wygrał równowartość 306 tys. dolarów.
Po zakończeniu kariery torowej Titus Livius rozpoczął kariere stadną. Syn Machiavelliana szału w hodowli nie zrobił, ale jego potomstwo osiągało przyzwoite rezultaty – urodziło się po nim 478 źrebaków, biegało 368, a zwyciężało 223. Dziewięciu z jego potomków zwyciężało w gonitwach black type (gonitwy G1, G2, G3 i Listed).
Najlepsze były: Tiber (Hong Kong Classic G1), Sehrezad (GP der Mehl-Mulhens Stiftung G2, JAXX-Pokal G3, FRAPORT AG-Pokal G3), Golden Titus (Premio Primi Passi G3, Premio Parioli G3, Premio Alberto Giubilo LR), Titus Shadow (Premio Omenoni G3, Premio Tudini G3-łeb w łeb, Premio Certosa LR, Premio Bersaglio Snai LR, Premio Cancelli – Criterium Nazionale LR), Ricine 2002 (Badener Sprint-Cup G3, Polar Cup G3, Prix Isola Bella LR) i Flying Clarets (zwyciężczyni wysokodotowanego handicapu John Smith’s Cup – 93,5 tys. £ dla zwycięskiego konia).
Andrzej Fortuniak
Na zdjęciu tytułowym ogier Exciting Life. Fot. Edyta Twaróg