Historia jednak lubi się powtarzać, zwłaszcza w przypadku stajni Coolmore. Przed rokiem w klasyku na milę 2000 Guineas Stakes wielki faworyt Auguste Rodin sromotnie przegrał na grząskim torze, zajął 12. miejsce, 22 długości za zwycięskim Chaldeanem. Później jednak wygrał pod Ryanem Moorem angielskie i irlandzkie Derby i to w roli faworyta. Choć było wielu wątpiących, to podobnie stało się w tym roku z kolejnym gwiazdorem z Coolmore, trenowanym przez Aidana O’Briena – ogierem City of Troy. Czempion dwulatków 2023 też słabo wypadł w 2000 Guineas, był dziewiąty, 17 długości za Notable Speech, ale w Epsom Derby na 2400 m był pod Moorem faworytem (3:1) i nie dał szans rywalom. Był to jedenasty triumf w Epsom Derby konia w barwach Coolmore, a O’Brien trafił w dziesiątkę jako trener i uznał City od Troya za najlepszego derbistę jakiego siodłał.
Jest najbardziej prawdopodobne, że City of Troy dalej będzie szedł śladem Auguste’a Rodina i 30 czerwca wystartuje w Irish Derby (2400 m), choć opcjonalnie ma też zapis w Sandown do Coral-Eclipse Stakes G1 (2000 m), tydzień później. Właściciele derbisty rozważają też nietypową ścieżkę dla niego – start w sierpniu w Travers Stakes w Saratodze na nawierzchni dirt, z myślą o podbiciu Stanów Zjednoczonych i sprawdzeniu syna trójkoronowanego w USA ogiera Justify pod kątem Breeders Cup Classic. Wielkie triumfy i na trawie i na nawierzchni piaskowej otworzyłyby dla City of Troya furtkę do zrobienia wielkiej kariery hodowlanej i zbicia fortuny zarówno w Europie, jak i w Ameryce Północnej. Już dziś brytyjskie media kreują go na następcę w hodowli swojego dziadka Galileo i pradziadka Sadler’s Wellsa. Historia pisze się na naszych oczach…
Wiosna 2024 nie była szczęśliwa dla słynnej irlandzkiej stadniny. Coolmore po raz pierwszy od dawna nie wygrało w żadnym kraju klasyku 1000 i 2000 Guineas. W piątek nie udało się także zwyciężyć w Epsom Oaks. W zapowiedzi Derby napisałem jednak, że wszystkie wiosenne porażki pójdą w zapomnienie jeśli w sobotę Coolmore wygra na wzgórzach Epsom najbardziej prestiżowy wyścig na świecie. I wygrali, choć też byłem w gronie wątpiących. Wszystkie wcześniejsze porażki asów O’Briena poszły w zapomnienie.
Faworyt Epsom Derby 2024 City of Troy (Justify – Together Forever po Galileo) w sezonie 2023 był niepokonanym w trzech startach (wszystkie wyścigi na 1400 m) czempionem dwulatków w Anglii, zwycięzcą Dewhurst Stakes G1 w Newmarket oraz na tym samym torze Superlative Stakes G2. W Coolmore mieli nadzieję, że to będzie „ich Frankel”, ale w 2000 Gwinei te oczekiwania pękły jak bańka mydlana i o potrójnej koronie można było zapomnieć, podobnie jak w przypadku Auguste’a Rodina przed rokiem.
W tym roku już przed Derby było wiadomo, że w Anglii nie będzie konia trójkoronowanego (ostatnim był słynny Nijinsky w 1970 roku). Zwycięzca 2000 Guineas Notable Speech ma raczej milerski rodowód i w Derby na 2400 m nawet nie wystartował, nie mówiąc o St. Leger w Doncaster na 2921 m. Jest zapisany do St James’s Palace Stakes G1 na 1600 m podczas Royal Ascot. Zapis do tej gonitwy ma również City of Troy, ale wiadomo już, że tam nie pobiegnie. To było zgłoszenie na wszelki wypadek, gdyby w Epsom Derby okazało się, że nie trzyma dystansu.
Trener Aidan O’Brien tak wypowiadał się przed Derby o faworycie z Coolmore: – Oczywiście w Newmarket z City Of Troyem nie wszystko poszło zgodnie z planem. Kiedy wyszedł z maszyny startowej, jego tętno sięgało chmur i nie miał czasu na reset. Od razu był w pełnej gotowości. Było mu ciężko w dystansie złapać odpowiedni rytm, a na dodatek był to jego pierwszy start w tym roku. Zawsze miał mnóstwo klasy i wytrzymałości. 2000 Guineas od początku były pierwszym wyścigiem w jego programie i nie sądziliśmy, że powinniśmy to zmieniać z powodu tego, co się stało w ubiegłym roku. Od czasu Newmarket wszystko układa się dobrze i jesteśmy z niego bardzo zadowoleni – zakończył O’Brien, który do tego roku miał na koncie już 9 zwycięstw w Epsom Derby. Teraz trafił w dziesiątkę.
Coolmore rozegrało 245. Epsom Derby koncertowo, inna sprawa, że rywale za bardzo im tym razem nie przeszkadzali. No, może poza ogierem Voyage, który biegł bez jeźdźca. Pat Dobbs spadł z niego tuż po starcie i to Voyage de facto pierwszy minął celownik w Derby, co potwierdza, że konie mają w genach ściganie się i same, bez przymuszania, też chętnie galopują, gdy się je mądrze i z wyczuciem trenuje.
Na front po starcie wyszły dwa inne konie, trenowane przez Aidana O’Briena dla Coolmore – mniej liczony (33:1) ogier Euphoric (Frankel – Blue Waltz po Pivotal) oraz będący trzecią grą (6:1) Los Angeles (Camelot – Frequential), na którym jechał Wayne Lordan. Los Angeles był niepokonany w trzech startach. W październiku wygrał we Francji pod Christophem Soumillonem Criterium de Saint-Cloud G1 na 2000 m. 12 maja zwyciężył o długość przed Euphoricem w Derby Trial Stakes G3, też na 2000 m.
Tempo na torze, który u nas nazwalibyśmy elastycznym (good to soft), ale nie przesadnie, było solidne, choć łączny czas raczej przeciętny – 2 min 38,32 s. Rekordowy czas w Epsom Derby uzyskał w 2010 roku Workforce – 2 min 31,33 s. Gdyby odpadł Euphoric, na froncie w połowie prostej galopował Los Angeles, którego atakował pod Robertem Havlinem grany w drugiej kolejności (9:2) Ambiente Friendly (Gleneagles – Roxity po Fastnet Rock), trenowany przez Jamesa Fanshawe’a. 11 maja Ambiente Friendly wygrał łatwo o 4,5 długości Lingfield Derby Trial Stakes LR na 2300 metrów od syna Galileo – Illinois z Coolmore.
Jednak liderzy z Coolmore zrobili przy bandzie szeroką ścieżkę dla City of Troya, który ruszył do decydującego ataku około 250 metrów przed celownikiem i okazało się, że była to autostrada do sławy. Choć Ambiente Friendly walczył dzielnie, to syn trójkoronowanego ogiera Justify zwyciężył dość pewnie o prawie trzy długości. Trzecie miejsce utrzymał Los Angeles.
Uważany za groźnego rywala (kurs 6:1) koni z Coolmore Ancient Wisdom (Dubawi – Golden Valentine po Dalkhani), trenowany przez Charliego Appleby dla stajni Godolphin szejka Mohammeda al Maktouma, władcy Dubaju, zajął pod Williamem Buickiem dopiero ósme miejsce, 16 długości za zwycięzcą. Ancient Wisdom wcześniej na 6 startów wygrał 4 razy, w tym w Kameko Futurity Trophy Stakes G1 na 1600 m jako dwulatek w Doncaster. 16 maja był drugi w Yorku w Dante Stakes G2 na 2100 m. O 6 długości ograł go Economics (po Night of Thunder, ojcu Night Tornado), który w Derby nie startował.
Aidan O’Brien powiedział po zwycięstwie City of Troya w angielskim Derby: – Nie ma wątpliwości, że to najlepszy zwycięzca Derby, jakiego mieliśmy. Ma wytrzymałość, ma równowagę, przyspiesza i potrafi to utrzymać. Wiedzieliśmy, że 2000 Guineas poszło całkowicie w złym kierunku. Trenując go, popełniłem błędy i to jest najważniejsze. Były kamienie, pod które powinienem był zajrzeć, a tego nie zrobiłem. Był wtedy zbyt świeży, nieprzygotowany. Od tego czasu wszystko było pięknie i naprawdę dojrzewał. Niesamowitą rzeczą jest ta jego kariera i umiejętności, które ma. To jest ekscytujące dla nas wszystkich – mówił O’Brien.
Dla irlandzkiego trenera był to już dziesiąty triumf w Epsom Derby. Ryan Moore zwyciężył w tym wyścigu „dopiero” po raz czwarty. Wcześniej końmi, na których wygrywał były: Workforce (2010), Ruler of The World (2013) i Auguste Rodin (2023).
Reprezentujący najczęściej stadninę Coolmore – Sue Magnier (wraz z mężem Johnem, głównym właścicielem Coolmore) i Michael Tabor mają zwycięstw na wzgórzach Epsom aż 11 (w większości z nich współwłaścicielem koni był też Michael Tabor). Jako pierwszy wygrał dla nich w 2001 roku słynny Galileo, dziadek City of Troya. Już dziś brytyjskie media kreują derbistę 2024 na następcę w hodowli właśnie Galileo i jego ojca Sadler’s Wellsa.
Jest najbardziej prawdopodobne, że City of Troy dalej będzie szedł śladem Auguste’a Rodina i 30 czerwca wystartuje w Irish Derby (2400 m), choć opcjonalnie ma też zapis w Sandown do Coral-Eclipse Stakes G1 (2000 m), tydzień później. Właściciele derbisty rozważają też nietypową ścieżkę dla niego – start w sierpniu w Travers Stakes w Saratodze na nawierzchni dirt, z myślą o podbiciu Stanów Zjednoczonych i sprawdzeniu syna trójkoronowanego w USA ogiera Justify na takiej bieżni, pod kątem Breeders Cup Classic (Auguste Rodin wygrał Breeders Cup, ale Turf, na trawie). Wielkie triumfy i na trawie i na nawierzchni piaskowej otworzyłyby dla City of Troya furtkę do zrobienia wielkiej kariery hodowlanej i zbicia fortuny zarówno w Europie, jak i w Ameryce Północnej.
City of Troy pochodzi z wybitnej rodziny 9-e, podobnie jak trójkoronowany w Polsce Bush Brave, który jest teraz reproduktorem w SK Golejewko, a jego córka Stay Brave w olśniewającym stylu wygrała niedawno wyścig na Służewcu i jest niepokonana w dwóch startach. Bush Brave i City of Troy mają wspólną czwartą matkę – Chain Store.
Polski derbista ma świetne w hodowli babkę i prababkę, jednak czempion angielskich dwulatków ma nad nim z kolei dużą pochodzeniową przewagę w pierwszym pokoleniu, bo jego ojcem jest trójkoronowany i niepokonany w USA Justify, a matką córka Galileo Together Forever, która jako dwulatka wygrała Fillies Mile G1 w Newmarket, była też czwarta w Irish Oaks G1 na 2400 m. Jej pełna siostra Forever Together wygrała z kolei angielski Oaks G1.
Najlepsze konie z rodziny 9-e (klaczy Maid of Masham):
Na świecie: Cyllene, Fair Play (Flittergold), Lomitas (Lagunas, Longa, Lirung, Lavirco, Laveron, La Blue), Dalakhani (Daylami, Crepellana), Dubawi (High-Rise, Zomardah, Virginia Waters), Galcador (Galgala), Reams of Verse (Elmaamul), Zamindar, Zafonic, In the Wings (High Hawk), Sharpo, Primo Dominie, Harlekin, Together Forever, Forever Together, City of Troy, Lord Shanakill, Haafhd (Munir, Al Bahathri, My Sweet Baby, Military Attack), Chevalier, Lahib, Arbar (Asmena, Caracalla), Marsyas, Pistolet Bleu (Pampa Bella), Goya II, Alexandros, Lord of England, Bateau, Wonder Lady Anne L, Willamette, Snow Chief, Tyrone, Olwyn, Solitude, Philius, Talgo (Fidalgo), Oscar Schindler (Northern Treasure, Paris Royal), Corrida (Coaraze), Friar Rock, Ryan, Pastorius.
W Polsce: Bush Brave, Prince of Ecosse (Patronus, Princess Dancer, Princess Nana, Princess of Leone, Pillar, Paradise), Dobrawa (Driada, Dolores, Desna, Dniepr, Dersław, Dorwid, Durand, Doloreska, Dżangara, Dongo, Dermot), Alhijaz, Faust, Magnat, Starowin (Starka).
Robert Zieliński
Na zdjęciu tytułowym City of Troy wygrywa Epsom Derby 2024. Fot. Racing Post